Elektronikten
Bilgi Güçtür,Paylaştıkça Büyür...
FM VERİCİ DEVRE ŞEMALARI
Ön bilgiler
ELEKTRİKTEN ELEKTRONİĞE
Eski yunanlılar zamanında kehribar ipek veya kumaşa sürüldüğünde küçük parçaları çektiği görülür. O zaman sebebi bilinmemiş. Kehribarın çekme gücü olduğu düşünülmüş. Kehribarın, yunanca adı olan “elektron” kelimesinden alınarak, kehribar kuvveti anlamına gelen elektrik adı verilmiştir. O yüzden araplar elektriğe kehribar veya kehriba derler.
Bu gün için bu çekme kuvvetinin sürtünme sonucu kütlelerde meydana gelen elektron farkından kaynakladığı bilinmektedir. Elektron miktarı farklılığına yüklenme diyoruz.
Her zaman için her yerde serbest elektronlar vardır. Bunlar her yönde hızla hareket halindedir. Her yerde eşit oranda olduğu için varlıklarını hissedemeyiz.
İki kütle arasında elektron miktarı farkı varsa eğer fazla olan yerden az olan yere doğru elektron akışı olur. Buna elektrik akımı denir. Elektronlar eşitlendiği zaman tek yönlü akım durur ve elektrik varlığı tekrar hissedilemez duruma gelir. Buna nötr denebilir.
Elektron farkı olan iki kütle arasında elektron akışı engellenmişse bu kütleler yüklüdür. Bunların üzerindeki elektriğe durgun elektrik denir [(statik elektrik) ( elektrostatik )] denilebilir. Statik elektriğin varlığı elektroskopla veya yüklü kütlelerin küçük parçaları çekmesiyle anlaşılır.
Elektrik akımının varlığını ise akım etkilerinden anlarız.
Elektrik akımının etkileri:
1. Isı etkisi: Fön makinası, elektrikli soba v.b
1. Isı etkisi: Fön makinası, elektrikli soba v.b
2. Işık etkisi: Lambalar
3. Kimyasal etkisi: Akümülatörler, galvano teknik ve nikelaj gibi
4. Manyetik etkisi: Elektromıknatıs, elektrik zili v.b
5. Fizyolojik etkisi: Canlıları çarpma etkisi
Üreteç = jeneratör: Elektrik enerjisi üreten alet ve makinalara denir.
Alternatör: Alternatif akım üreteci. ( manyetik yolla )
Dinamo: Doğru akım üreteci. ( manyetik yolla )
Piller: Kimyasal yolla doğru akım üreten, bitince atılan üreteçler.
Güneş pilleri ( foto piller ): Işık enerjisini elektrik enerjisine çeviren üreteçler.
Aküler: Kimyasal yolla elektrik enerjisini depolayan daha sonra yine kimyasal yolla elektrik enerjisini geri veren üreteçlerdir.
Güneş pilleri ( foto piller ): Işık enerjisini elektrik enerjisine çeviren üreteçler.
Aküler: Kimyasal yolla elektrik enerjisini depolayan daha sonra yine kimyasal yolla elektrik enerjisini geri veren üreteçlerdir.
Redresör: Alternatif akımdan doğru akım üreten çevirici.
Adaptör ( şarj cihazı ): Önce alternatif akımın voltajını uygun hale getirip sonra doğru akıma çeviren cihazlardır.
Almaç: Elektrik enerjisini harcayan veya başka enerjiye çeviren alet ve makinelere denir.
Elektrik devresi: En basit bir elektrik devresi üreteç iletken ve bir almaçtan oluşur. (Şekil-1)
Bir üreteç alalım, uçları arasına bir almacı iletkenlerle bağlayalım, elektrik akımının geçeceği kapalı bir yol elde edilir. Akım geçen bu sisteme basit elektrik devresi denir.
Böyle basit bir devre kullanışlı olamaz. Bir anahtar ilavesiyle enerji kontrol altına alınır (şekil-2) ve sigorta ilavesiyle de emniyete alınarak (şekil-3) kullanışlı hale getirilir. Bir elektrik devresinde üreteç, almaç, iletkenler, anahtar ve sigortaya elektrik devresinin bileşenleri denir. Elektrik devresi üçe ayrılır :
Akım şiddetine göre devreler ikiye ayrılır:
Almaç: Elektrik enerjisini harcayan veya başka enerjiye çeviren alet ve makinelere denir.
Elektrik devresi: En basit bir elektrik devresi üreteç iletken ve bir almaçtan oluşur. (Şekil-1)
Bir üreteç alalım, uçları arasına bir almacı iletkenlerle bağlayalım, elektrik akımının geçeceği kapalı bir yol elde edilir. Akım geçen bu sisteme basit elektrik devresi denir.
Böyle basit bir devre kullanışlı olamaz. Bir anahtar ilavesiyle enerji kontrol altına alınır (şekil-2) ve sigorta ilavesiyle de emniyete alınarak (şekil-3) kullanışlı hale getirilir. Bir elektrik devresinde üreteç, almaç, iletkenler, anahtar ve sigortaya elektrik devresinin bileşenleri denir. Elektrik devresi üçe ayrılır :
Kapalı devre: Bir devrede anahtar kontakları birbirine değiyor ve devre çalışıyorsa buna kapalı devre denir. ( şekil- 4 a )
Açık devre: Bir devre çalışmakta iken anahtarın kontakları ayrılıp birbirine değmezse elektrik akımı geçmez ve devre durur. Devrenin bu haline açık devre denir. ( şekil- 4 b )
Kısa devre: Herhangi bir sebeple iletkenler almaçtan önce kesişir veya birleşirse bu devre çeşidine kısa devre denir. (şekil- 4 c )
Akım şiddetine göre devreler ikiye ayrılır:
1-Hafif akım devresi: 42 volttan küçük gerilim kullanılan devrelere hafif akım devresi denir.
Örnek: Zil, haberleşme, yangın ihbar ve alarm devreleri gibi.
2-Kuvvetli akım devresi: 42 volttan fazla gerilim ile çalışan devrelere kuvvetli akım devresi denir. Örnek: Şehir elektriği ile çalışan her şey.
Not: Sigorta daima ilk girişte faz üzerine konur. Anahtar ise çalıştıracağı elemanın fazı üzerine konur. Anahtar açık konumdayken elektrikli almaca faz gitmez olası bir kaza önlenir.
Not: Sigorta daima ilk girişte faz üzerine konur. Anahtar ise çalıştıracağı elemanın fazı üzerine konur. Anahtar açık konumdayken elektrikli almaca faz gitmez olası bir kaza önlenir.
Akım şiddeti: Bir iletkenden birim zamanda geçen elektrik miktarına akım şiddeti denir. Akım şiddeti birimi amper ( A ), sembolü ( I ) dır.
Akım şiddetini ölçmek için ampermetre kullanılır. Ampermetre daima devrelere seri olarak bağlanır, bu özelliğe dikkat edilmezse ampermetre bozulur ve ölçüm yanlış olur.
Elektronların bir noktadan bir noktaya harekete geçmesi için iki nokta arasında elektron farkı olması gerekir. İşte bu elektron farkına gerilim ( potansiyel farkı ) diyoruz. Bir üreteçte iki kutup arasındaki elektronları harekete geçiren kuvvete elektromotor kuvveti ( emk ) veya gerilim adı verilir.
Elektronların bir noktadan bir noktaya harekete geçmesi için iki nokta arasında elektron farkı olması gerekir. İşte bu elektron farkına gerilim ( potansiyel farkı ) diyoruz. Bir üreteçte iki kutup arasındaki elektronları harekete geçiren kuvvete elektromotor kuvveti ( emk ) veya gerilim adı verilir.
Elektro motor kuvveti ( gerilim ) voltmetre ile ölçülür. Sembolü ( U ), birimi volttur ( V ). Voltmetre ölçülecek iki nokta arasına paralel olarak bağlanır. Seri bağlanması halinde herhangi bir bozulma olmaz. Sadece ölçüm neticesi yanlış olur.
Devre elemanlarının veya iletkenlerin elektrik akımına karşı gösterdiği zorluğa direnç denir. Sembolü ( R ) birimi ohm dur. Kısaca ( Ω ) ile gösterilir. Örnek: R= 47 ohm yerine R= 47 Ω yazılır.
Om (ohm) kanunu: Akım şiddeti; dirençle ters, gerilim ( voltaj ) ile doğru orantılıdır.
Ohm kanunu formülü: I=U/R Gerilim formülü: U=I.R Direnç formülü: R=U/I
Om (ohm) kanunu: Akım şiddeti; dirençle ters, gerilim ( voltaj ) ile doğru orantılıdır.
Ohm kanunu formülü: I=U/R Gerilim formülü: U=I.R Direnç formülü: R=U/I
Örnek: Bir ütünün direnci 55 ohm dur. Ütü 220 volt gerilimle çalıştığına göre ütüden kaç amper akım geçer?
U = 220 V I = U/R I = 220/55 I = 4 A
R = 55 Ω I = 4 A
Bir su borusundaki suyun daima bir ileri bir geri gidip gelmesi gibidir. Ancak elektrik ise iletkenin dış yüzeyinde akar.
AKIM ÇEŞİTLERİ
Doğru akım: Elektrik akımı yönü ve şiddeti değişmiyorsa buna doğru akım denir. ( Şekil-5 )
Bir su borusunda tek yönde akan su gibidir. Ancak su borunun içinde akarken elektrik ise iletkenin dış yüzeyinde akar
Bir su borusunda tek yönde akan su gibidir. Ancak su borunun içinde akarken elektrik ise iletkenin dış yüzeyinde akar
Not: İçi boşluklu iletkenlerde elektrik daima dış yüzeydedir. İç yüzeyde elektrik olmaz.
Alternatif akım: Elektrik akımının yönü ve şiddeti birim zaman içerisinde değişiyorsa buna alternatif akım denir. ( Şekil-6 )
Bir su borusundaki suyun daima bir ileri bir geri gidip gelmesi gibidir. Ancak elektrik ise iletkenin dış yüzeyinde akar.
Elektrik üretiminde santrallerde alternatif akım tercih edilir. Çünkü doğru akım gerekirse çok basit yöntemlerle alternatif akım doğru akıma çevrilebilir ve sistemleri ucuzdur. Doğru akımı alternatif akıma çevirmek ise çok daha karmaşık ve pahalıdır.
Doğru akımı uzaklara taşımak zordur. Birkaç yüz metre uzağa taşımak istediğimiz zaman iletkenler ısınır ve büyük oranda ısı şeklinde elektrik enerjisi kaybolur. Alternatif akım ise transformatörlerle çok yüksek gerilime dönüştürülür ve binlerce km uzağa az bir kayıpla ulaştırılır. Orada tekrar transformatörle düşürülür. Normal sanayi veya şehir voltajı elde edilerek kullanılır.
FM verici için alttaki linki tıklayınız:
http://elektronikten.tr.gg/Basit-Devreler.htm
FM verici için alttaki linki tıklayınız:
http://elektronikten.tr.gg/Basit-Devreler.htm
Bugün 2 ziyaretçi (6 klik) kişi burdaydı!